Sportfysiotherapie draagt zorg voor preventie, advisering en behandeling van patiënten met sportgerelateerde aandoeningen in verschillende leeftijdscategorieën. De sportfysiotherapeut richt zich daarbij op het dagelijks functioneren van de sportende patiënt in al zijn facetten, en in het bijzonder de sportparticipatie. Daarbij draagt hij bij aan het geheel van activiteiten, dat nodig is om de onderliggende oorzaak van de problematiek gunstig te beïnvloeden en ervoor te zorgen dat de sporter in de best mogelijke fysieke, psychische en sociale conditie verkeert. Al deze aspecten van sportfysiotherapie zijn erop gericht om de sporter op het gewenste en hoogst mogelijke niveau van sportuitoefening terug te laten keren.
Sportfysiotherapie in de sportgezondheidszorg
De sportfysiotherapeut werkt nauw samen met huisartsen, manueel therapeuten, sportartsen en medisch specialisten. Verder maken de sociale omgeving, trainers, coaches en eventueel andere professionele hulpverleners deel uit van de zorg rondom de sporter en de patiënt. De sociale omgeving is een belangrijk facet, omdat de sportfysiotherapeut immers beoogt om de participatie van de patiënt in de sportbeoefening te behouden of te verbeteren.
Sportfysiotherapie als specialisatie
De sportfysiotherapeut onderscheidt zich vooral door specifieke kennis en vaardigheden die belangrijk zijn voor de sportrevalidatie. De keuze die hij maakt voor specifieke verrichtingen zijn gebaseerd op wetenschappelijke inzichten, praktijkervaringskennis, en de in de sportfysiotherapie ontwikkelde richtlijnen. De sportfysiotherapeut is met zijn specifieke kennis en vaardigheden in staat om de algemene (sport)fysiotherapeutische verrichtingen aan te passen aan de het niveau van de sporter en de patiënt. Inspanning fysiologische en biomechanische aspecten spelen daarbij een belangrijke rol.
De expertise van de sportfysiotherapeut
De sportfysiotherapeut is een fysiotherapeut die zich sterk heeft gespecialiseerd in sport en sporters. Na zijn studie fysiotherapie heeft hij zich verder geschoold in de sportfysiotherapie. Daardoor weet hij exact welke eisen een sport aan het lichaam stelt, wat bewegen met lichaam en geest doet en is hij bekend met de motivatie van sporters. De sportfysiotherapeut is geregistreerd bij het centraal kwaliteitsregister (CKR) van het KNGF (Koninklijk Nederlands Genootschap voor Fysiotherapie) en is lid van de NVFS (Nederlandse Vereniging voor Fysiotherapie in de Sportgezondheidszorg). Deze registratie geeft aan dat de sportfysiotherapeut bij- en nascholingen volgt en naar congressen gaat. Oftewel: hij heeft de meest actuele kennis en vaardigheden in huis op het gebied van (sport)fysiotherapie. Dit stelt hem in staat om op het vlak van sport en gezondheid te adviseren, te behandelen en te begeleiden.
Contactformulier
Doelgroepen van de sportfysiotherapie
Uit de notitie van het Landelijke Sportgezondheidszorg Platform (2006) blijkt dat de sportgezondheidszorg verschillende groepen/zorgvragers als ‘haar doelgroepen’ beschouwt:
- Alle sporters met sportgerelateerde zorgvragen die een specialistisch antwoord behoeven.
Daarbij wordt onderscheid gemaakt tussen:
- a. Recreatiegerichte/breedtesporters
- b. Prestatiegerichte/wedstrijdsporters
- c. Topsporters
De sportrevalidatie en sportfysiotherapie richten zich op de periode vanaf het ontstaan van de blessure totdat de sporter zijn sport hervat op het hoogst haalbare niveau. Het begrip specificiteit staat daarbij centraal, hetgeen zegt dat binnen de grenzen van de belastbaarheid wordt gedaan wat gevraagd wordt voor zijn/haar sport. In de zorgketen betekent dat dat de sportfysiotherapeut in de verschillende fases van herstel van de sporter een verschillende rol speelt. Variërend van Eerste Hulp bij Sportongevallen, naar revalidatie in de acute fase tot aan ADL-niveau, of hervatting van sport op het oude niveau. De sportfysiotherapeut begeleidt vanaf het moment dat de sporter zijn sportactiviteiten gaat hervatten tot aan het moment dat (top)sport op wedstrijd specifieke belasting probleemloos wordt uitgevoerd.
- Mensen die na een langdurige periode van inactiviteit (weer) actief willen gaan bewegen of sporten en daarbij mogelijk gezondheidsrisico’s lopen.
- Chronisch zieken die een hulpvraag hebben op het gebied van sport en bewegen in relatie tot hun aandoening.
Bijvoorbeeld bij reumapatiënten is de sportfysiotherapeut niet zozeer actief in de acute fase, maar vooral in de stabielere fases waarin de patiënten in de subacute fase en de chronische fase met klachten zitten. In deze fases biedt de sportfysiotherapeut zijn deskundigheid aan in oefenprogramma’s, waarbij hij zijn kennis en kunde over pathofysiologie combineert met zijn kennis en kunde over trainingsopbouw.
De sportfysiotherapeut kan een betekenisvolle rol spelen bij de revalidatie van patiënten met hart- en vaatziekten. Neem bijvoorbeeld een patiënt die na een hartinfarct wordt opgenomen in het ziekenhuis en na medische behandeling een klinisch hartrevalidatieprogramma (fase 1) krijgt aangeboden. Dit fase 1-programma wordt na ontslag uit het ziekenhuis gevolgd door een poliklinisch hartrevalidatieprogramma (fase 2). Deze 2 programma’s worden uitgevoerd en begeleid door een speciaal opgeleide fysiotherapeut. De belangrijkste doelen binnen fase 1 en 2 zijn het terugwinnen van vertrouwen in het eigen lichaam en het verbeteren van de algemene conditie op basis van de persoonlijke doelen van de patiënt.
Aan het einde van fase 2 van de sportfysiotherapie blijven er echter vaak nog doelstellingen over die niet (geheel) gehaald zijn. Eén van de belangrijkste doelstellingen is het voortzetten van een actieve leefstijl. De sportfysiotherapeut kan een bijdrage leveren aan het revalidatieproces van de patiënt. De deskundigheid van de sportfysiotherapeut ligt met name bij het opstellen en uitvoeren van deze trainingsprogramma’s en bij het aanpassen hiervan aan de individuele wensen en behoeften. Dit vraagt om een goede samenwerking met andere disciplines en tussen de fysiotherapeut opgeleid vanuit de hartrevalidatie.
Voorbeelden van patiëntencategorieën waarbij sportfysiotherapie een aanvullende bijdrage kan leveren bij sportuitoefening tijdens of na de revalidatie zijn mensen met o.a.:
- Reumatische aandoeningen zoals Reumatoïde artritis
- Pulmonale aandoeningen zoals COPD
- Metabole stoornissen zoals Diabetes mellitus
- Neurologische aandoeningen zoals CVA en M. Parkinson.
- Cardiovasculaire aandoeningen zoals Perifeer Arterieel Vaatlijden (PAV)
- Oncologische aandoeningen
- Verschijnselen van een depressie
- Een aparte groep mensen die een specifieke benadering vraagt door de aard van de populatie, de specifieke communicatie of optredende pathofysiologische mechanismen; jeugd, ouderen en mensen met een lichamelijke beperking.
U kunt al uw vragen bij ons kwijt
Het team van Fysiotherapie Bolnes staat voor u klaar om al uw vragen te beantwoorden. Heeft u sportfysiotherapie of misschien een andere vorm van fysiotherapie nodig? Vul het contactformulier in of bel naar 0180-419505.